هرکس برای رسیدن به پیروزی برنامه ریزی نکند، برای شکست برنامه ریزی کرده است.
اگر تا پایان سال 97 اهل برنامه‌ریزی نبوده‌اید و نظم زندگی شما در بی‌نظمی آن بود، پیشنهاد می‌کنیم سبک زندگی خود را تغییر دهید و سال 98 را با برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری آغاز کنید و برای یک سال آینده خود طرح و برنامه داشته باشید.
باید توجه داشت که برای هر فردی دو حیطه اصلی برای برنامه‌ریزی کردن وجود دارد؛ یکی بعد شخصی و دیگری جنبه خانوادگی است. هر فردی باید علاوه بر اینکه برای پیشرفت خودش از جهات مختلف برنامه‌ریزی کند، باید به‌عنوان عضوی از نهاد خانواده بخشی از طرح‌های خود را با سیاست‌های کلی خانواده و هم سو با برنامه‌های دیگر اعضای خانواده تنظیم کند.
نکات کلی درباره برنامه‌ریزی
1. جمع بندی از سال گذشته
برای اینکه داشتن چشم‌اندازی دقیق نسبت به آینده، لازم است برآوردی از فعالیت‌های گذشته خود داشته باشید و بدانید در حال حاضر کجا قرار گرفته‌اید؛ چه دستاورهایی داشته‌اید و چه کمبودهایی دارید که لازم است در سال جاری به آن دست پیدا کنید. همچنین جمع‌بندی از اتفاقات سال‌های قبل، به شما کمک میکند تا پروژه‌های نیمه‌تمام گذشته را فراموش نکنید.
زندگی ما فقط بر محور فردی تعریف نمی‌شود، بلک هرکدام از ما در نهاد خانواده قرار داریم و لازم است همانند چرخ دنده‌های یک ساعت منظم با هم کار کنیم تا به هیچ یک از اعضای مجموعه فشار وارد نشود.
2. چه کاری نمی‌خواهید انجام دهید؟
در هدف‌گذاری برای سال پیش رو فقط لازم نیست بگویید به چه چیزی می‌خواهید دست پیدا کنید بلکه گاهی لازم است از روش سلبی در هدف‌گذاری استفاده کنید. مثلاً با خودتان بگویید من قطعاً نمی‌خواهم در فلان کلاس شرکت کنم یا امسال فلان وسیله را حتماً نمی‌خرم. بسیاری از اوقات ما مسیری را می‌رویم که یا مورد علاقه ما نیست یا ازلحاظ زمانی شرایط آن مهیا نیست و نتیجه‌اش فقط اتلاف عمر است.
3. سنگ بزرگ نشانه نزدن است
اهدافی را برای خود ترسیم کنید که امکان رسیدن به آن در سال جاری وجود داشته باشد. اگر بخواهید به دست یافتن به اهداف بلند مدت در یک سال فکر کنید، امکان شکست شما زیاد خواهد بود و این شکست شما را نسبت به سایر اهدافتان دلسرد میکند.
4. جایی برای نفس کشیدن بگذارید
برنامه باید انعطاف داشته باشد، تا اگر بنابر اتفاقی ناخواسته، یکی از طرح ها در موعد خودش انجام نشد، جایی برای جبران داشته باشید. مثلا شاید بد نباشد چند روز آخر هرماه را به جبران نقایص گذشته بپردازید.
هدف‌گذاری و برنامه‌ریزی در خانواده
زندگی ما فقط بر محور فردی تعریف نمی‌شود، بلکه هرکدام از ما در نهاد خانواده قرار داریم و لازم است همانند چرخ‌دنده‌های یک ساعت منظم با هم کار کنیم تا به هیچ‌یک از اعضای مجموعه فشار وارد نشود.
در برنامه‌ریزی خانواده، پدر و مادر نقش پررنگ‌تری دارند و لازم است برای ابعاد مختلف اقتصادی، تربیتی، تفریحی و تحصیلی اعضای خانواده برنامه داشته باشند؛ علاوه براینکه باید تا تحقق کامل برنامه‌ها وظیفه سنگین مدیریت را هم به عهده بگیرند. برای اینکه بتوانید برنامه موفقی داشته باشید، به نکات زیر توجه کنید؛
برای داشتن برنامه‌ای موفق، باید همه اعضای خانواده در برنامه ریزی شرکت کنند. نمی‌شود مثلا پدر خانواده هرطور که صلاح می‌داند برای دیگران تصمیم بگیرد.
1. بالا بردن پیش نیازهای مدیریت خانواده
اولین توصیه به خانم‌ها و آقایان این است که سواد و دانش خود نسبت به مسائل خانواده را بالا ببرید؛ چراکه برنامه‌ای دقیق، منظم و عملیاتی خواهد بود که آگاهانه، منطقی و متناسب با شرایط موجود تنظیم شده باشد. مثلاًمادرها باید به اصول تربیت کودک آگاهی بالایی داشته و یا مردها به اصول اقتصاد و معیشت خانواده تسلط داشته باشند. پس اولین گام، بالابردن توانایی‌های مدیریتی است که باید آن را در اولویت برنامه‌های خود قرار دهید.
2. با همه اعضای خانواده مشورت شود
برای داشتن برنامه‌ای موفق، باید همه اعضای خانواده در برنامه ریزی شرکت کنند. نمی‌شود مثلا پدر خانواده هرطور که صلاح می‌داند برای دیگران تصمیم بگیرد. مشورت کردن، مشارکت، همدلی و از همه مهم‌تر حس اعتماد به نفس را در همه اعضای خانواده افزایش می‌دهد.
3. تعامل بیش از پیش
در برنامه‌ریزی خود حتما تقسیم کار کنید. باید وظایف اصلی هر عضو خانواده مشخص شود. این اقدام هم مسئولیت‌پذیری را در خانواده تقویت میکند و هم بار مسئولیت را از دوش یک نفر بر می‌دارد.
از امروز به این مسئله فکر کنید که چگونه می‌توان در بحبوحه زندگی ماشینی و مشغله‌های عجیب کاری، لحظاتی را همراه با خانواده شاد بود.
4. داشتن الگوی مصرفی
طوری برنامه‌ریزی کنید به‌اصطلاح قدیمی‌ها، دخل‌وخرجتان با هم جور در بیاید. مثلاً چند فروشگاه که قیمت مناسب‌تری دارند را درنظر بگیرید و از آنجا خرید کنید.
اولویت‌های مالی خودتان را فهرست‌بندی کنید و در نهایت اگر پولی برایتان ماند، به مسائل ضروری دیگر فکر کنید.
برای اینکه در زندگی کم‌ترین چالش و تنگنای مالی را داشته باشید، برای خود و خانواده قوانینی را وضع کنید؛ مثلاً بگویید خریدهای ناگهانی ممنوع است، یعنی اینکه رفتم فروشگاه و از این لباس خوشم آمد نداریم. خریدها باید براساس نیاز انجام شود.
5. گره نزدن لذت زندگی به پول
گرچه وضعیت معیشتی بیشتر مردم با مشکل روبرو شده، اما روح و روان انسان به‌خصوص در کودکان و نوجوانان فارغ از وضعیت اقتصادی به تفریح و شادی نیاز دارد. از امروز به این مسئله فکر کنید که چگونه می‌توان در بحبوحه زندگی ماشینی و مشغله‌های سرسام‌آور کاری، لحظاتی را همراه با خانواده شاد بود. برای این کار لازم نیست حتماً به برنامه‌هایی فکر کنید که به پول زیاد نیاز دارد.